Deelnemen aan HELIUS

Door deel te nemen aan HELIUS helpt u om kennis over het ontstaan van (chronische) ziekten te vergroten. Deze kennis is hard nodig om in de toekomst de gezondheidszorg voor uzelf, uw kinderen en uw kleinkinderen te verbeteren. Bovendien ontvangt u zelf een aantal persoonlijke uitslagen van het onderzoek. Deze uitslagen geven informatie over belangrijke risicofactoren voor hart- en vaatziekten, zoals uw bloeddruk, cholesterol en bloedsuikerspiegel.

Informatiebijeenkomst HELIUS onderzoek naar voeding

Tijdens de afgelopen HELIUS informatiebijeenkomst op 2 november 2022, gaf dr. Mary Nicolaou, van de afdeling Sociale Geneeskunde Amsterdam UMC en hoofdonderzoeker bij het onderzoek naar voeding binnen HELIUS, een kort overzicht van de belangrijkste bevindingen van dat onderzoek. Tussen 2011 en 2015 werden deelnemers aan HELIUS gevraagd een aanvullende vragenlijst over hun eetgedrag in te vullen. Ruim 5,000 deelnemers hebben dat gedaan en dit heeft veel waardevolle informatie opgeleverd.

Dr. Nicolaou ging in op drie aspecten:

Verschillen in voeding tussen bevolkingsgroepen
Uit het onderzoek komt naar voren dat er verschillen zijn tussen groepen. We zien bijvoorbeeld dat deelnemers van Turkse afkomst doorgaans meer fruit eten dan deelnemers van Nederlandse afkomst; deelnemers van Surinaamse en Marokkaanse afkomst eten minder ongezonde vetten dan andere groepen (onder andere minder roomboter) en deelnemers van Nederlandse afkomst eten vaker meer volkorenproducten. Maar er zijn ook overeenkomsten tussen de groepen. Eén van de belangrijkste is dat de meerderheid van de deelnemers onvoldoende fruit en groente eet volgens de huidige adviezen; slechts 1 op de 5 mensen eet voldoende groenten (250 gram per dag) en 1 op de drie eet voldoende fruit (2 stuks per dag). De bevindingen uit het onderzoek hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van voorlichting gericht op de verbetering van voeding van de verschillende bevolkingsgroepen.

Inzichten in de factoren die voeding bepalen
De meest opvallende bevinding van het onderzoek is dat de verschillen tussen deelnemers van Nederlandse en van niet-Nederlandse afkomst in stand blijven, ondanks het feit dat men, gemiddeld genomen, vrij lang in Nederland woont. Daarnaast zien we dat deelnemers met een hoge opleiding een ‘gezonder’ voedingspatroon hebben dan degene met een lagere opleiding. Echter, dit verschil is meest uitgesproken bij de groep deelnemers van Nederlandse afkomst. Bij de deelnemers van niet-Nederlanders afkomst lijkt opleiding minder invloed te hebben. Tot slot, zien we dat deelnemers van niet-Nederlandse afkomst vaker in een buurt wonen met meer fastfoodrestaurants, wat uitnodigt tot ongezond eten. Dit is een belangrijk aandachtspunt voor de gemeente Amsterdam in het maken van beleid om gezond eten te bevorderen in de stad.
De invloed van voeding op gezondheid
In het meest recente onderzoek is er gebruik gemaakt van gegevens van de tweede meetronde van HELIUS, waardoor we meer kunnen zeggen over oorzaak en gevolg. In een onderzoek naar het ontstaan van suikerziekte (type-2-diabetes) zien we dat gezonde voeding beschermend werkt. We hebben ook gekeken naar de invloed op depressie en zien dat gezonde voeding, ook in combinatie met voldoende beweging, voldoende slaap, niet roken en geen tot matig gebruik van alcohol, ook beschermt tegen depressie. Dit benadrukt het belang van gezonde voeding voor zowel lichaam als geest.

Wat is een gezonde voeding? We baseren ons op de meest actuele inzichten uit de (inter)nationale wetenschap. Deze zijn samengevat in de Schijf-van-vijf.
Wat staat er in de Schijf van Vijf? | Voedingscentrum